HISTORIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WÓJCINIE

opracowana na podstawie kronik szkolnych

W okresie zaborów w Wójcinie wybudowano pierwszy budynek szkolny, dzisiaj zwany czerwoną szkołą, a było to w 1889 roku. Jest  to najstarszy budynek szkolny na terenie gminy Jeziora Wielkie. Była to szkoła niemiecka. Uczyło w niej dwóch nauczycieli. Jeden był Niemcem, a drugi Polakiem. Jednak w szkole języka polskiego nie używano, gdyż Polacy byli systematycznie germanizowani, a zaczynano ten proces od lat najmłodszych czyli od dzieci w  szkole. Jedynie nauka religii odbywała się w  języku polskim. Była to jednocześnie nauka języka polskiego i lekcja patriotyzmu.

Niewiele wiemy o szkole w Wójcinie w okresie po I wojnie światowej. Wiemy tylko, że nauczycielem w latach 1926-1939 był Walerian Prus (1901-1940).

            Po II wojnie światowej i oswobodzeniu Wójcina w styczniu 1945 roku zaczęto uruchamiać naukę w szkołach. Już w lutym zorganizowano konferencję nauczycieli w Strzelnie, aby otworzyć szkoły na naszym terenie. Pierwszą nauczycielką powołaną do pracy w wójcińskiej szkole była Franciszka Piotrowska. Dnia 17 lutego 1945 roku odbyły się zapisy do szkoły dzieci rocznika 1931-1938. Dnia 19 lutego 1945 roku rozpoczęła się nauka w szkole. Następną nauczycielką została Zofia Loho (od 15 czerwca 1945 r). od 1 września  1947 roku funkcję kierownika objął Witold Burdajewicz, który był dotychczas nauczycielem w Gaju. Szkoła podlegała pod Inspektorat Oświaty w Mogilnie i pod Kuratorium Okręgu Szkolnego w Poznaniu. W kronikach szkolnych odnotowano, że w pierwszych latach po II wojnie światowej w szkole było zatrudnionych ok. 5-7 nauczycieli. Jak wynika z zapisów nauczyciele często przenosili się do innych szkół. Odczuwano też brak nauczycieli do pracy. Do szkoły uczęszczało około 200 uczniów(1948/49 – 157, 1957/58- 175 ucz., 1960/62 – 213 ucz.).

Szkoła w Wójcinie była integralnie związana ze swoim środowiskiem i ważniejsze wydarzenia odbijały się również głośnym echem w szkole. Np. uczniowie brali udział w uroczystości otwarcia biblioteki gminnej 16 stycznia 1949 roku. Kronika wspomina o ważnym dla wsi wydarzeniu jakim była budowa pierwszego wodociągu, który Powiatowa Rada Narodowa  zaprojektowała w roku 1964. Szczególnie ciekawie opisuje kronika szkolna uroczystość nawiedzenia kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w Wójcinie w 1978 r.. „... udekorowano drogi na wszystkich trasach prowadzących do wsi na przestrzeni kilku kilometrów. Nie było metra, na którym nie powiewałyby różnokolorowe flagi i proporczyki. Wszystkie domy w okolicy były ubrane w kolorowe płótna, wystawiono święte obrazy. Ilustracja miejscowości zlikwidowała pojęcie nocy, gdyż setki lamp i żarówek niemal całkowicie rozproszyły ciemności. Na uroczystościach religijnych, które trwały okrągłą dobę zgromadziło się całe społeczeństwo okolicy i wielu przybyłych ludzi...”

Docierały również wydarzenia z kraju i ze świata. Kronika odnotowuje śmierć Stalina (1953) i wydarzenia poznańskie z 1957 roku. Wystąpienia robotników w Poznaniu poruszyły społeczeństwo w Wójcinie, które zareagowało rozwiązaniem spółdzielni rolniczych we wszystkich wioskach. Rolnicy nie chcieli kolektywizacji, również w Wójcinie. Rodzice natomiast domagali się wprowadzenia nauki religii w szkole. W efekcie rząd PRL ustalił z Episkopatem, że religia zostanie wprowadzona jako przedmiot nadobowiązkowy, po feriach zimowych w 1957 roku. Nie zabrakło w kronice notatki dotyczącej niezwykle dla Polski ważnego wydarzenia, a mianowicie wyboru kardynała krakowskiego Karola Wojtyły na papieża. W kronice podkreślono, że „...po raz pierwszy środki masowego przekazu transmitowały przebieg uroczystości inauguracji i pontyfikatu Papieża i cały naród mógł oglądać jej niezapomniane momenty...”

 Szkoła starała się czynnie włączać w budowę dróg bitych, które na terenie powiatu mogileńskiego było szeroko prowadzone. W roku 1957 nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szosy na trasie Wójcin- Gębice- Mogilno. Natomiast przy budowie odcinka drogi z Wójcina do Siedlimowa w 1966 roku  wzięło udział 62 uczniów, wykonując lżejsze prace w czynie społecznym. Szkoła bardzo cieszyła się z pierwszego odbiornika radiowego, który zakupiono w roku szkolnym 1949/50 i pierwszego telewizora, który zainstalowano w szkole w 1963 roku.

W roku szkolnym 1990/91 wprowadzono religię do szkół. Do klas zakupiono krzyże, które powiesili p. Andrzej Siwek i p. Stefan Michalski, a w czerwonym budynku p. Danuta Kamińska, która zakupiła je osobiście. Religii początkowo nauczali nauczyciele oraz ks proboszcz (Eugeniusz Ryszka) nieodpłatnie, a w następnych latach naukę religii przejęli katecheci, którzy podjęli dokształcanie w tym kierunku.

Szkoła już od pierwszych lat po wojnie odczuwała problemy lokalowe. Była zbyt ciasna i trzeba było wynajmować lokale zastępcze. W związku z tym wynajmowano dwie sale w budynku podworskim. Jednak w 1952 roku z powodu otwarcia izby porodowej wymówiono szkole lokal. Zaczęto planować budowę nowej szkoły, a pierwsza taka myśl powstała w 1955 roku. Na początku lat 60-tych na budynek szkolny przeznaczono byłą komorę celną, którą zaraz zaczęto remontować. W 1963 roku przeprowadzono remont kapitalny tego budynku. I tak szkoła posiadała dwa budynki: „czerwony”, gdzie uczyły się kl. I-III i „żółty”, gdzie miały lekcje klasy starsze. Wkrótce i te budynki stały się ciasne. Do celów dydaktycznych adoptowano pomieszczenie w podwórzu, mieszkanie po woźnej, a w późniejszym czasie na klasę wypożyczono salkę katechetyczną w tzw. „organistówce”. Problemem stało się przechodzenie uczniów między tymi budynkami. Dlatego cały czas podnoszono zamysł budowy nowego budynku szkolnego. 23 listopada 1982 roku został powołany Społeczny Komitet Budowy Szkoły Podstawowej w Wójcinie, którego przewodniczącym został Stefan Michalski. Po zarejestrowaniu zaczęto gromadzić fundusze. Nastąpiły wpłaty indywidualne i zbiorowe. Podejmowano różne inicjatywy w celu zbiórki pieniędzy. Jednak wciąż na koncie była zbyt mała kwota, aby myśleć o rozpoczęciu budowy. Mimo to nie rezygnowano z podjętej inicjatywy. Komitet ten wspólnie z ówczesnymi władzami gminy doprowadził do tego, że gmina wskazała lokalizację i uzyskała 3,6 ha gruntów pod budowę szkoły przekazując je do dyspozycji inwestora. Mimo usilnych, wielokierunkowych działań do roku 1990 nie udaje się opracować nawet dokumentacji na budowę szkoły. Dopiero w roku 1991 dzięki aktywnemu wsparciu ówczesnego Sejmiku Samorządowego Województwa Bydgoskiego zostaje przez Kuratora Oświaty w Bydgoszczy podjęta decyzja o rozpoczęciu tej inwestycji. Budowę rozpoczęto z dniem 11 października 1994 r. Znaczny postęp prac budowlanych miał miejsce w 1997 r. Kontynuowano więc budowę w zmodyfikowanej formie, a więc o 11 salach dydaktycznych z „małą” salą gimnastyczną i ekologiczną kotłownią olejową oraz zapleczem kuchennym wraz ze stołówką. Budowa trwała z przerwami, których ustawiczną przyczyną był brak środków finansowych. Ostatecznie w 2004 roku budowę ukończono i dnia 1 września tego samego roku uczniowie rozpoczęli naukę w nowym budynku szkolnym.

Szkoła posiada pisemko uczniowskie „SMYK”, redagowane od 1994 roku. Inicjatorem powstania i pierwszym opiekunem gazetki była p. Alicja Ossowska. Później opiekunem była Renata Małecka, a obecnie Dorota Olejniczak. 

Rok szkolny 1998/99 był ostatnim przed wprowadzeniem 3-letnich gimnazjów. Wśród rodziców i pracowników szkoły toczyła się dyskusja nad wprowadzaną przez ministerstwo oświaty reformą. Największy dylemat mieli rodzice uczniów klasy VI-tej,  którzy musieli dokonać wyboru gimnazjum dla swoich dzieci. W roku szkolnym 1999/2000 otworzono gimnazjum we Włostowie, na przeciwległym krańcu gminy. Po burzliwej dyskusji cała klasa wybrała wymienione gimnazjum. W następnych latach już bywało różnie; młodzież zaczęła również wybierać gimnazja bliżej położone: w Strzelnie i w Wilczynie. Po reformie oświaty Wójcin stracił dwa punkty filialne w Gaju i Nowej Wsi.

W szkole od pierwszych lat powojennych działa, choć z przerwami drużyna harcerska, a obecnie również zuchowa. W kronikach zapisane są nazwiska opiekunów Drużyny Harcerskiej, którymi m. in. byli: Józef Politowski, Zygmunt Malinowski, Zygmunt Laskowski, Witold Burdajewicz, a od roku 1994 funkcję drużynowej pełni Dorota Olejniczak. Drużyną Zuchową opiekują się Renata Podhorodecka i Małgorzata Lewandowska. Od wielu lat w szkole działa zespół muzyczny. Pierwszy w latach 50-tych i 60-tych prowadził Ryszard Woźniecki. Zespół  uświetniał wiele imprez środowiskowych oraz brał udział w konkursach. W latach 80-tych i 90-tych zespołem opiekowali się: Zofia Szreder i Stanisław Korzeniewski. Pod ich opieką zespół przyjął nazwę „JUTRZENKA”. Po śmierci kierownika zespołu Stanisława Korzeniewskiego w roku 2003 funkcję tej przejęła Dorota Olejniczak, a od nowego roku 2004 GOKiR skierował do pracy z zespołem instruktora muzyki Krzysztofa Ciałkowskiego. Zespół zakończył działalność w roku 2013.

Ważnym przejawem działania szkoły jest Samorząd Uczniowski, który, zgodnie z duchem demokracji ma duże znaczenie w życiu szkoły. Opiekunem Samorządu Uczniowskiego  byli Zofia Szreder, Marek Deskiewicz, Arleta Derecka, a obecnie Renata Podhorodecka.

Od II semestru roku szkolnego 2006/2007 do szkoły w Wójcinie przybyło ok. 35 uczniów ze zlikwidowanej szkoły w Siedlimowie. Podobną ilość uczniów rodzice posłali do szkoły podstawowej w Wilczynie. W związku z likwidacją placówki w Siedlimowie powiększył się obwód szkolny. Obecnie do szkoły w Wójcinie należą następujące miejscowości: Wójcin, Gaj, Nowa Wieś, Kożuszkowo, Pomiany, Wola Kożuszkowa, Siedlimowo..

W bieżącym roku szkolnym jest 8 oddziałów szkolnych: dwa odziały przedszkole i  oddział dzieci sześcioletnich.  Grono pedagogiczne liczy 19 nauczycieli.  Pierwszym powojennym kierownikiem był Witold Burdajewicz(1947-1972). Następnie dyrektorami szkoły byli: Stanisław Korzeniewski (1972-1982) i   Klara Bukowska (1982-1999), Alicja Ossowska (1999 - 2018).  Od roku 2018 funkcję dyrektora szkoły pełni Paweł Politowski.

Szkoła osiąga wiele sukcesów w konkursach. Najwyższe miejsca uczniowie zdobywają w konkursach: plastycznych, recytatorskich: „O pióro Jana Brzechwy” i „Strofka”, pożarniczym, filatelistycznym, a także w konkursach przedmiotowych

Na kartach kroniki szkolnej zapisali się na trwałe uczniowie:

-          Michał Lewandowski z Gaju w konkursie pożarniczym doszedł do finału ogólnopolskiego, 

-          Paulina Sobińska z Wójcina w konkursach z j. polskiego, j. angielskiego i j. rosyjskiego.

-          Zofia Sprada z Wójcina była doskonałą recytatorką i odnosiła znakomite sukcesy:

7.05.2001 - I miejsce w Gminnym Konkursie Recytatorskim "O pióro Jana Brzechwy"; 16.05.2001r - I miejsce w Powiatowym Turnieju Recytatorskim, 2.06. 2001r. - II miejsce w Wojewódzkim Turnieju Recytatorskim;

15.05.2002r - I miejsce w Gminnym Konkursie Recytatorskim, 21.05. 2002r - I miejsce w eliminacjach powiatowych, a 8 czerwca 2002r. podczas Wojewódzkiego Turnieju Recytatorskiego Zosia (uczennica kl. III) zdobyła jako pierwsza uczestniczka w historii tego konkursu Grand Prix ( recytowała wiersz Danuty Wawiłow "Jak tu ciemno").

W roku 2003 Zosia brała udział w Gminnym Konkursie Recytatorskim "Sfrofka" i zajęła I miejsce (3.04.2003r), w etapie powiatowym również I miejsce (10.04.2003r.), a 10 maja 2003r. w finale wojewódzkim tego konkursu Zosia zajęła I miejsce (za recytację wiersza Danuty Wawiłow pt. "Niegrzeczna dziewczynka")

Źródło: Opracowano na podstawie kronik szkolnych prowadzonych przez W. Burdajewicza, St. Korzeniewskiego, A. Derecką, R. Podhorodecką, R. Małecką, M. Zawadzką oraz notatek prasowych.

Wójcin, czerwiec 2003r.

D. Olejniczak