Włodzimierz Watta Skrzydlewski (1890 - 1963)

Włodzimierz Watta Skrzydlewski urodził się 10 maja 1890 roku w Wójcinie, w ówczesnym powiecie strzeleńskim, jako syn Ignacego (właściciela ziemskiego) i Haliny z Marcinkowskich. Małżonkowie  mieli pięcioro dzieci, z których najstarszym był Włodzimierz. W 1911 roku Ignacy powiększył swe dobra poprzez wykup części folwarku Gűntera w Krzywym Kolanie o powierzchni 312 mórg. Ojciec wraz z matką byli także aktywnymi działaczami w powiecie strzeleńskim. Dziadek był twórcą i prezesem założonego 23 stycznia 1876 roku Kółka Rolniczego w Wójcinie, które skupiało 36 członków.

         Włodzimierz pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym, a udzielała ich guwernantka. Później uczył się w Katolickim Gimnazjum Królewskim w Wągrowcu. Po otrzymaniu świadectwa dojrzałości w 1912 roku, za namową rodziców podjął studia na Uniwersytecie w Monachium, na wydziale ekonomii rolnictwa.

         Po ukończeniu studiów został wcielony do armii niemieckiej i w randze porucznika walczył na frontach I wojny światowej. W wyniku odniesionej rany został zwolniony z wojska.

         30 kwietnia 1918 roku ożenił się z Haliną Mejer, córką Józefa i Leonii z Żórawskich, z którą miał pięcioro dzieci: Augustyna, Jerzego, Krystynę, Barbarę i Teresę.

         Po roku 1919 poza gospodarzeniem na dobrach wójcińskich i folwarku Krzywe Kolano, dzierżawił poniemiecki majątek Strzelce. Przed 1926 rokiem zbudował w Wójcinie pałac, na miejscu wcześniej istniejącego dworu (XVIII/XIX w.).

 Młody 29- letni dziedzic po powrocie z frontu i ślubie, włączył się aktywnie w działalność narodowo-niepodległościową. Był organizatorem i czynnym uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego na obszarze powiatu strzeleńskiego i inowrocławskiego. Pełnił funkcję Naczelnika Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Strzelnie, które przekształcił na wskroś patriotyczny, dobrze przygotowany i zorganizowany oddział zbrojny. Już przed wybuchem powstania prowadził regularne ćwiczenia według zasad wojskowych, sposobią „Sokołów” do działań militarnych. W noc sylwestrową 1918 r. powstańcy w Wójcinie zdobyli placówkę niemieckiego Grenzschutzu (opis w I części). Skrzydlewski był jednym z dowódców wojsk powstańczych w obrębie zachodniej części Kujaw. Dowodząc wójcińską grupą brał udział w walkach o Inowrocław.

         Był członkiem Powiatowej Rady Ludowej w Strzelnie, jednym z sygnatariuszy odnośnej konwencji rozejmowej.W okresie międzywojennym Włodzimierz Skrzydlewski przewodniczył specjalnie powołanemu Kołu Oceny Historycznej Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919 w Strzelnie, którego zadaniem było zebranie dokumentów i materiałów weryfikacyjnych dotyczących udziału mieszkańców powiatu w Powstaniu Wielkopolskim. Z zachowanego protokołu wynika, że wówczas ogromną trudność sprawiało zgromadzenie jakichkolwiek dokumentów czy list powstańców biorących udział w zrywie 1918 – 1919.

         W 1928 roku za zasługi wniesione dla Powstania Wielkopolskiego i działalność niepodległościową uhonorowany został Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Niepodległości I Klasy 1919 – 1920.

Na niwie społecznej, w wolnej Polsce piastował wiele funkcji. Był działaczem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Strzelnie, pełniąc w nim funkcję naczelnika. Był współzałożycielem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Wójcinie i prezesem tego Towarzystwa w Strzelnie. Pełnił funkcję wiceprezesa zarządu powiatowego Związku Obrony Kresów Zachodnich i członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego. W polityce był zwolennikiem nurtu narodowo-chrześcijańsko-ludowego. Piastował funkcję członka zarządu powiatowego Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Rolniczego, będąc jednocześnie działaczem Związku Ludowo-Narodowego. Był prezesem Kółka Rolniczego w Wójcinie, Towarzystwa Rolniczego Inowrocławsko-Strzeleńskiego, Związku Ziemian oraz Związku Wytwórców Jęczmienia Browarnego Polski Zachodniej.

Okres okupacji hitlerowskiej spędził wraz z rodziną w Generalnej Guberni. Po II wojnie światowej powrócił do Wójcina. Pracował w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Wójcinie. Wskutek ataków ówczesnych władz powiatowych na jego osobę i rodzinę, jako tzw. obszarnik, musiał opuścić majętność rodową i zamieszkał poza powiatem mogileńskim.

Włodzimierz Watta Skrzydlewski zmarł 17 sierpnia 1963 roku w Szczawnie Zdroju koło Wałbrzycha. Pochowany jest w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Wójcinie.

Źródła:

1. Henryk Łada „Kółka rolnicze na Kujawach 1867-1939” PWRiL Oddział w Poznaniu, 1988

2. Franciszek Nowicki „Zarys historii wojennej Pułków Polskich 1918-1920,59 Pułku Piechoty”, Warszawa 1929, str. 9-10.

3. „Powstaniec Wielkopolski”, Jednodniówka Urzędu Miejskiego w Strzelnie z dnia 02.01.2009

4. Kazimierz Chudziński, Strzelni i okolice w Powstaniu wielkopolskim 1918 01919, Dokumenty i źródła drukowane, Strzelno 2008,

5. Wojciech Kabata, uczeń kl. VII SP w Wójcinie, Włodzimierz Skrzydlewski w świetle wspomnień praca konkursowa pod kierunkiem Doroty Olejniczak w 1997 roku,